Agora 1 (Ebrill)

AGORA

AgorabBydd pob rhifyn o’r cylchgrawn yn ymddangos yma.
 
Medrwch ei weld yn ddigidol, fesul erthygl rhyngweithiol, neu clicwch isod
i weld ffeil pdf o’r rhifyn yr hoffech ei ddarllen fel petai’n gylchgrawn print.

Cliciwch yma i weld y rhifyn pdf:  Agora Ebrill 2016

neu sgroliwch i lawr i weld pob erthygl yn unigol a rhyngweithiol:

 

Cynnwys Rhifyn 1 (Mis Ebrill)

Gair o gyflwyniad                                            John Gwilym Jones

Tir Neb: Ysbrydoledd a Chreadigrwydd      Aled Jones Williams

Tameidiau Tomosaidd                                   Gethin Abraham-Williams

Chwilio’r Ysgrythurau: Y Daith i Emaus        Enid R. Morgan

Hanes Cristnogaeth 21

Y Storm ar Fôr Galilea: Myfyrdod                 Emlyn Davies

Duw yw’r Broblem                                           Ymatebion i gyfrol Cynog ac Aled

Third Way                                                         Pryderi Llwyd Jones

Hanes Cyffrous y Cwm                                   Gerald Morgan

Codi Gwên

Trais a Thynerwch:                                         Sgwrs â Jerry Hunter

Gwahoddiad i gyfrannu

 

  • Gwahoddiad i gyfrannu

    Gwahoddiad i gyfrannu

    Does dim angen aros am wahoddiad i gyfrannu i Agora

    Os ydych chi eisiau ymateb yn sydyn i rywbeth, anfonwch air at y Bwrdd Clebran ar y wefan (www.cristnogaeth21.org) a pharhau’r drafodaeth yn y fan honno. Os oes rhywbeth yr hoffech chi fanylu arno, neu yr ydych yn awyddus i ddechrau trafodaeth yn ei gylch, neu os buoch yn darllen llyfr difyr, neu’n pori mewn gwefan ddiddorol, fywiog, anfonwch gyfeiriad atom, ac fe ddatblygwn gornel gysylltiadau. 

    Os oes gennych erthygl neu syniad, anfonwch at Enid (enid.morgan@gmail.com), a gall fod yn rhan o becyn newydd ...

    Rhagor
  • Gair o gyflwyniad gan John Gwilym Jones, Cadeirydd C21

    Gair o gyflwyniad gan John Gwilym Jones, Cadeirydd C21

    Mae uniongrededd wedi llethu a llurgunio crefyddau ar hyd y canrifoedd. Bu hynny yn arbennig o amlwg o fewn Cristnogaeth. Hyd yn oed yn ystod y ganrif ddiwethaf byddai heddlu athrawiaeth yn gwylio a gwrando, gydag eneidiau didwyll ac ymroddedig yn ein plith yng Nghymru yn arswydo rhag troseddu yn erbyn y ‘canonau’ oesol. O dro i dro clywem rai pregethwyr ac athrawon ysgol Sul yn mentro gwthio’r ffiniau, ond caent eu hystyried fel eithriadau, yn feddyliau ar ddisberod, neu’n hereticiaid haerllug oedd yn meiddio herio ffydd y tadau eglwysig.

    Bellach ...

    Rhagor
  • Pam Agora?

    Pam Agora?

    Man agored, medd y geiriadur; man cyfarfod yn yr iaith Roeg, y man lle’r aeth Paul ati i geisio mynegi’r newyddion da mewn iaith seciwlar, sef iaith ei gyfnod. Mae’n disgrifio’n dda amcan y fenter hon i greu cylchgrawn digidol Cymraeg fydd o ddiddordeb a bendith i bawb y mae enw Iesu yn bwysig iddyn nhw (er bod capel ac eglwys yn eu digalonni). Y gobaith yw y daw yn fan agored a diogel i bobl holi a thrafod, man lle y gellir anghytuno heb ddigio, heb ymosod, heb gondemnio, ac yn sicr heb sarhau ...

    Rhagor
  • Rhagor ar Ysbrydoledd a Chrefydd

     

    I barhau ar y trywydd a osodwydSpirituality or Religion gan Aled Jones Williams yn yr erthygl flaenorol,  mae gan Gethin Abraham-Williams (Cyn-ysgrifennydd Cytûn ac Enfys) gyfrol ddifyr dan y teitl, Spirituality or Religion? Do we have to choose ? (ISBN 978 1 8469 4149 8). Mae’n dechrau gyda thrafodaeth ar stori Branwen: ‘A Celtic tale with a Gospel meaning’.

     

     

     

    Llyfr Gethin

    Dair blynedd yn ddiweddarach, cyhoeddodd Why the gospel of Thomas mattersSeeing the Good in Unfamiliar Spiritualities

    (ISBN 978 ...

    Rhagor
  • Diwedd … a dechrau

    Diwedd … a dechrau.

    Ar ddechrau Ebrill eleni daeth y cylchgrawn Third Way i ben.

    O fewn yr un mis, ymddangosodd Agora.

    3rd way logoFe lansiwyd Third Way arThird_Way_Magazine 13 Ionawr 1977 gyda’r slogan ‘Towards a Biblical Word View’ ac er mai’r meddwl efengylaidd oedd tu ôl i’r cylchgrawn, roedd un o’r erthyglau yn y rhifyn cyntaf yn awgrymu’r hyn oedd i ddod. Ronald Sider oedd yr awdur a ...

    Rhagor
  • PORI MEWN PRINT

    PORI MEWN PRINT

    Duw yw’r Broblem

    gan Aled Jones Williams a Cynog Dafis,

    Gwasg Carreg Gwalch, Mawrth 2016  £8.00

    Duw yw'r Broblem

     Cyfrannodd y ddau awdur bob o ddarn, gwahanol iawn i’w gilydd, i’r gyfrol. Ymson myfyrgar am le ffydd yn ein bywyd cyfoes, gan dynnu ar elfen gref o brofiad personol, yw cerdd ac ysgrif Aled Jones Williams. Lluniodd Cynog Dafis bedair pennod yn cloriannu’r ddadl gyfredol am fodolaeth Duw, ynghyd â thrafodaeth ar y cefndir hanesyddol, yn enwedig yng Nghymru Gymraeg yr 20fed ...

    Rhagor
  • Blas o rai o gyfweliadau ‘Third Way’

    Blas o rai o gyfweliadau ‘Third Way’

    Michael Eavis, sylfaenydd, cyfarwyddwr, a gwestai Gŵyl Glastonbury ar ei dir yn flynyddol – cyfweliad yn rhifyn Medi/Hydref 2015:

    Cefais fy magu’n Fethodist ac rwy’n dal yn Fethodist. Mae tri neu bedwar gweinidog yn y teulu … braidd yn hen ffasiwn oeddan nhw, ond … roedden nhw’n solet, gadarn. Rydw i’n mynd i’r capel bob bore Sul (mae tua 35 ohonom) ac mae hynny’n arbennig o bwysig i mi … yn arbennig y mawl … Er mai digon amwys yw fy nghred, fe wn mai o’r fan yma y daeth fy sosialaeth ac mae’r gred yn Nuw ...

    Rhagor
  • Ymateb un o selogion Cristnogaeth 21 i’r gyfrol Duw yw’r Broblem

    Adolygiad o Duw yw’r Broblem

    “Unigryw Gymreig ar y naill law, ac yn gwbl ryngwladol ei sylwedd ar y llaw arall”

    Sylwadau un o selogion Cristnogaeth 21  ar Duw yw’r Broblem,

    gan Cynog Dafis ac Aled Jones Williams

    Duw yw'r BroblemAnaml iawn y daw campwaith o’r wasg Gymraeg sydd yn unigryw Gymreig ar y naill law, ac yn gwbl ryngwladol ei sylwedd ar y llaw arall.     

    Yn Duw yw’r Broblem mae dau ffigwr blaenllaw yn y ...

    Rhagor
  • Rhagor ar Ysbrydoledd a Chrefydd

    Rhagor ar Ysbrydoledd a Chrefydd

    I barhau ar y trywydd a osodwyd gan Aled Jones Williams yn yr erthygl flaenorol,  mae gan Gethin Abraham-Williams (Cyn-ysgrifennydd Cytûn ac Enfys) gyfrol ddifyr dan y teitl, Spirituality or Religion? Do we have to choose ? (ISBN 978 1 8469 4149 8). Mae’n dechrau gyda thrafodaeth ar stori Branwen: ‘A Celtic tale with a Gospel meaning’. Dair blynedd yn ddiweddarach, cyhoeddodd Seeing the Good in Unfamiliar Spiritualities

    (ISBN 978 1 8469 499 4).

    Dim ond y llynedd y cyhoeddodd drydedd cyfrol, lle mae’n datblygu ei syniadau ymhellach: Why the Gospel of Thomas Matters: the Spirituality of Incertainties. ...

    Rhagor
  • BETH YW HANES CRISTNOGAETH 21?

    BETH YW HANES CRISTNOGAETH 21?

    Sefydlwyd Cristnogaeth 21 yn y flwyddyn 2007, a dilynwyd hynny gyda chreu gwefan a lansiwyd yn swyddogol ar Ragfyr 1af 2008. Denodd hynny gryn sylw ar y radio, ar deledu, yn y cylchgronau enwadol ac mewn papurau dyddiol ac wythnosol. Y bwriad oedd cyhoeddi erthyglau ar wahanol bynciau fel bod modd cael llwyfan i safbwyntiau nad ydynt yn cael sylw yn y papurau enwadol.

    Maes o law, dechreuwyd dosbarthu neges wythnosol drwy e-bost i bawb sydd wedi mynegi dymuniad i’w  derbyn, sef cyfanswm o tua 250 o bobl i gyd. Dyma’r e-fwletin wythnosol fel y ...

    Rhagor
  • Bwrdd Golygyddol:

    Bwrdd Golygyddol:

    Enid Morgan

    Pryderi Llwyd Jones

    Marian Beech Hughes

    Emlyn Davies

     

    Rhagor
  • Tir Neb: Ysbrydoledd a Chreadigrwydd gan Aled Jones Williams

    Tir Neb: Ysbrydoledd a Chreadigrwydd gan Aled Jones Williams

    (Fy ‘rhagarweiniad’ i sgwrs a roddais ar fy ngweithiau fy hun yn Encil C21 yn Nhrefeca,  Medi 2015, yw’r llith ganlynol.)

    Mae ‘ysbrydoledd’ a ‘chreadigrwydd’ yn drybeilig o anodd i’w diffinio. Y mae yna rywbeth yn gyfleus niwlog amdanyn nhw, yn enwedig felly ‘ysbrydoledd’.

    Mae hi’n weddol hawdd diffinio ‘crefydd’. Ar un wedd, medrir dweud mai diben y crefyddol yw eich amddiffyn rhag yr ysbrydol. Trwy systemau, credoau, ffurf-wasanaethau, offeiriadaeth a mathau eraill o weinidogaeth – paraffernalia’r ‘crefyddol’ – fe’n diogelir rhag anarchiaeth yr ‘ysbrydol’, y mae ei ‘hanfod’ i’w ...

    Rhagor
  • ‘Y Storm ar Fôr Galilea’ gan Emlyn Davies

    ‘Y Storm ar Fôr Galilea’ gan Emlyn Davies

    Myfyrdod yn seiliedig ar Mathew 8:23–34

    (Traddodwyd yn Encil Trefeca, Medi 2015)

    Wrth i mi draddodi’r sylwadau hyn, rwy’n ymwybodol iawn ein bod, yn y cyfnod hwn eleni, yn nodi carreg filltir go nodedig yn hanes darlledu. Aeth trigain mlynedd heibio ers darlledu’r rhifyn cyntaf o From Our Own Correspondent ar Radio 4, ac mae’n anodd meddwl am unrhyw gyfres debyg sy’n dod yn agos ati o ran ei safon uchel.

    Cyfle sydd yma i newyddiadurwyr tramor gael pum munud o ryddid i ...

    Rhagor
  • Hanes Cyffrous y Cwm gan Gerald Morgan

    Hanes Cyffrous y Cwm  gan Gerald Morgan

    Ysgolhaig ifanc hynod o ddysgedig ac effeithiol yw Dr Hannah Jane Thomas, sy’n hanu o Lanelli, a ddaeth i annerch Cymdeithas Lyfryddol Aberystwyth yn diweddar, a hynny’n llwyddiannus iawn. Ymddangosai ei thestun yn dra sych, sef ‘Llyfrgell Coleg y Cwm yn Eglwys Gadeiriol Henffordd’, ond fe wnaeth yr hanes afael yn y gynulleidfa.

    Dechreuodd cenhadon pabyddol Cymdeithas Iesu ymgyrch yng Nghymru a Lloegr yn 1580, ac erbyn 1623 roeddent wedi ffurfio ‘talaith’ dros y ddwy wlad. Roedd Cymru gyda swyddi Henffordd, Caerloyw a Gwlad yr Haf yn ffurfio un adran, ond yn 1670 ...

    Rhagor
  • TRAIS A THYNERWCH Holi Jerry Hunter am ‘Y Fro Dywyll’

    TRAIS A THYNERWCH Holi Jerry Hunter am ‘Y Fro Dywyll’

    Mae’r Fro Dywyll yn nofel swmpus i ymgolli’n llwyr ynddi. Nofel hanesyddol am gyfnod Cromwell a’r Rhyfel Cartref yng Nghymru a Lloegr, ac yn America yng nghyfnod sefydlu diwylliant piwritanaidd a’r cysylltiad â’r llwythau brodorol. Mae Rhisiart Dafydd yn Gymro gwyllt sy’n byw trwy newidiadau, siomedigaethau, cyffroadau enbyd.Y Fro Dywyll

    Ble, felly, Jerry Hunter, y mae, neu efallai, beth yw Y Fro Dywyll?

    Mae’r tywyllwch a’r goleuni yn natur y canfyddiad. Roedd y Piwritaniaid Prydeinig a ymsefydlodd yn America yn ...

    Rhagor
  • Morris Morris yn rhoi croeso i ‘Duw yw’r Broblem’

    Morris Morris yn rhoi croeso i  ‘Duw yw’r Broblem’

    Bu hir ddisgwyl am y gyfrol hon, a da dweud na chefais fy siomi’r un mymryn wrth ei darllen. Ar yr olwg gyntaf, cawn ein taro gan waith cymen Gwasg Carreg Gwalch yn paratoi cyfrol mor ddeniadol, ac yna mae’r clawr …! Ie, y clawr yw’r unig ddirgelwch i mi, gan fod enw’r gyfrol ynghyd â’r cartŵn lliwgar yn beryg o gamarwain y sawl fyddai’n prynu’r gyfrol gan feddwl mai tipyn o herio a thynnu coes crefyddol sydd ynddi! Dim o’r fath beth. Mae’n gyfrol sylweddol, uchelgeisiol hyd yn oed, sydd ...

    Rhagor
  • Chwilio’r Ysgrythurau: Y Daith i Emaus gan Enid Morgan

    Chwilio’r Ysgrythurau: Y Daith i Emaus  gan Enid Morgan

    (Luc 24 : 13–35)

    Stori am yr Atgyfodiad yw’r daith i Emaus – neu felly y tybiwn. Ac mae’n arwain yn aml at ddadl ynglŷn â natur y gŵr oedd mor anodd ei nabod, ac a ddiflannodd mor sydyn. Mae’n calonnau ninnau’n cynhesu wrth ddarllen y geiriau: ‘Onid oedd ein calonnau’n llosgi ynom …’ Ond nid yw’r ffaith fod y stori’n annwyl a chyfarwydd yn golygu ein bod ni wedi deall ei hamcan hi. Felly, gan gydnabod dyled enfawr i’m hathro diwinyddol James  Alison, rwy am agor drws i ...

    Rhagor
  • Codi Gwên

    Codi Gwên

    Cymeriad o bwys cynyddol i Gristnogion blaengar o fewn y byd rhithiol yw David Hayward, neu’r ‘Naked Pastor’. Wedi tyfu lan yn Fedyddiwr, ac wedyn yn Bentecostiad, cyn gweithio fel gweinidog yn un o eglwysi rhwydwaith Vineyard, cyrhaeddodd y Parchedig David Hayward ben ei dennyn yn 2010. Gadawodd y weinidogaeth amser llawn, gan deimlo na allai gynnal ei integriti personol tra bo’r eglwys yn dymuno dibrisio cymaint o ddysg gyfoes. Fodd bynnag, aeth ati i greu gweinidogaeth newydd, a hynny ar y we. Yn ôl yn 2006, roedd eisoes wedi sefydlu gwefan Naked Pastor, lle bu’n ysgrifennu ...

    Rhagor