Sgwrs gyda Steve Chalke (Rhan 2)

gyda Huw Spanner

Yn rhan gyntaf y sgwrs fe fuom yn darllen am dröedigaeth a galwad Steve Chalke.

HS Beth am eich cyfrol The Lost Message of Jesus? Fe greodd gynnwrf mawr yn y cylch efengylaidd yr oeddech yn rhan ohono ar y pryd.

SCH Roeddwn wedi darllen brawddeg yn un o lyfrau Tom Wright oedd yn dweud fod Iesu yn fwy o wleidydd na phregethwr: roedd ganddo neges ynglŷn â sut i gynnal bywyd cymdeithasol. Yr oedd hynny yn canu cloch i mi, gan fy mod yn credu mai’r alwad i mi oedd gweithio gyda phobl ar gyrion ein cymdeithas (fel y digartref yn Llundain). Felly fe ysgrifennais gyfrol am Iesu ddaeth â Newyddion Da yn emosiynol, yn addysgiadol, yn gymdeithasol, yn economaidd, yn amgylcheddol – ac yn ysbrydol.

Geiriau cyntaf Iesu ym Marc yw fod ‘Teyrnas Dduw wedi dod yn agos’. Am y Deyrnas y mae’n siarad yn gyson, a bod y Deyrnas honno i bawb yn ddiwahân. Mae neges Iesu yn newyddion da i bawb heddiw, ble bynnag rydyn ni’n byw; ac mae’n thema yn y pedair efengyl, fel yn Luc 4: ‘Mae Ysbryd yr Arglwydd arnaf oherwydd y mae wedi fy ordeinio i ddwyn newyddion da i dlodion’. Dyna paham y mae’n dweud yn nameg fawr Mathew 25, ‘Pan oeddwn yn newynu, rhoesoch fwyd i mi …’ Mae’n agwedd holistig – cyfanrwydd bywyd – ac rwy’n credu fod bywyd Iesu, ei eiriau, ei ddysgeidiaeth, ei fywyd, yn profi hynny.

HS Efallai’n wir mai dim ond un frawddeg yn y llyfr achosodd yr helynt. Rydych yn cymharu athrawiaeth yr Iawn – yr Iawn Dirprwyol – â ‘cosmic child abuse’!

SCH Cefais fy nghyhuddo o ddefnyddio iaith y mudiad Ffeministaidd Ffrengig, ond nid dyna lle cefais y geiriau. Roedd tafarn yn ymyl swyddfa Oasis (gw. Rhan 1) lle roeddem yn cael cyfle ar nos Wener i sgwrsio â’r cwsmeriaid lleol. Roeddwn yn cyflwyno’r rhaglen deledu GMTV yn y cyfnod hwnnw ac roedd y cwsmeriaid yn hoff iawn o glywed am rai o’r selébs oedd yn cael eu cyf-weld. Yn un o’r nosweithau hynny gofynnodd un wraig i mi, ‘Sut y medrith pobl fel fi gredu mewn Duw sy’n ddig ac sy’n barod i ladd ei fab er mwyn i ni gael maddeuant?’ ‘Mae’n anfoesol’ oedd ei geiriau. Ac yna, meddai: ‘It’s like some kind of cosmic child abuse!’

HS Fe gawsoch eich amddiffyn gan Tom Wright a ddywedodd, i bob pwrpas, ‘Mae Steve Chalke yn uniongred ac yn credu mewn Iawn dirprwyol, ond nid yw’n credu …’

SCH … y fersiwn creulon.

HS Ond onid oeddech chi’n dweud nad yr ateb i’r cwestiwn ‘Pam y daeth Iesu i’r byd?’ yw ‘I farw dros ein pechodau’ ond, yn hytrach, ‘I iacháu a dysgu a datguddio i ni ffordd well o fyw’?

SCH Rwy’n meddwl fod yr efengyl yn cynnwys hynny i gyd.

Mae’r holl dractau a llyfrynnau a ddarllenais yn fy nglaslencyndod – wyddoch chi, mae gan Duw gynllun i’th fywyd/ yr wyt wedi gwneud llanast o’th fywyd/ ni all eich gweithredoedd da fynd â chi i’r nefoedd/ bu Iesu farw ar y groes er dy fwyn di/ dweud y weddi hon ac fe gei dy achub. Roeddwn yn arfer meddwl wrth ddarllen y geiriau, ‘Pam y mae geiriau fel hyn yn anwybyddu bywyd Iesu? Pam nad ydynt yn sôn am yr Atgyfodiad? Ar Sul y Pasg mae efengylwyr eisiau pregethu am y groes ETO. Ac ar y Nadolig. Dyna’r unig neges oedd i’w chlywed. Nid oedd hynny yn gwneud unrhyw synnwyr i mi.’

Roedd The Lost Message of Jesus am fywyd Iesu. Wrth ddod at hanes ei farwolaeth, roedd angen dweud: Duw cariad yw Duw, nid Duw dicter. Nid yw’n ceisio ein dal a’n cyhuddo a’n cael yn euog. Nid oes gan Dduw gyfraith foesol wahanol i ni – Ef wedi’r cyfan sydd am i ni faddau a pheidio â ‘gadael i’r haul fachlud ar ein digofaint’. Ac eto, deallwn fod miloedd o fachludoedd wedi bod ar ei ddicter Ef – fel petaent wedi eu storio cyn rhyddhau’r cyfan ar ei Fab. Nid oedd yn gwneud unrhyw synnwyr i mi.

Mae’n rhaid i’r Newyddion Da fod am rhywbeth mwy a gwell sy’n gweddnewid bywyd. Mae’r gair ‘Edifarhewch’ wedi magu ystyr negyddol: ’Edifarhewch neu uffern sydd o’ch blaen.’ Ond mae angen gweld pob peth yn wahanol: Mae bywyd yma! Dathlwch! Llawenhewch.

Yng nghynhadledd Cristnogaeth21 yng Nghaerdydd ddydd Sadwrn, 12 Medi, fe fydd Steve Chalke yn cyflwyno ac yn trafod ei gyfrol newydd, The Lost Message of Paul.

Bydd mwy o fanylion ar wefan Cristnogaeth 21 yn fuan.

O Sul y Palmwydd i Sul y Pasg 2020

Sul y Palmwydd

Ac meddai rhai o’r Phariseaid wrtho o’r dyrfa, ‘Athro, cerydda dy ddisgyblion.’ Atebodd yntau, ’Rwy’n dweud wrthych, os bydd y rhain yn tewi, bydd y cerrig yn gweiddi.’ (Luc 19.39)

Llonydd fydd Sul y Palmwydd eleni:
dim gorymdeithio, dim chwifio’r canghennau,
dim ebol asyn a thyrfa camera yn gweiddi,
‘Hosanna’,
na phrotest yn y deml,
dymchwel byrddau’r farchnad
a’r muriau sy’n ymyrryd
â gwaith Creawdwr byd.

Llonydd
yw’r llun hardd o’r Brenin tlawd
yn dod yn dawel i deyrnas
cariad, cymod a thangnefedd
ei Dad;
dod yn ostyngedig ddigoron
i ganol grymoedd teyrnasoedd daear.

Llonydd yw’r dydd
fel mynwent oer, ddiflodau,
heb neb yn galaru wrth fedd anwyliaid.
Mae Sul y Blodau wedi ei ohirio.

Ond mae’r Brenin tlawd, di-gledd wedi dod
ac yn dod eto ac eto i herio ein hanes,
ac ni all disgyblion beidio â sôn
nad llonydd
yw’r Aflonyddwr Addfwyn hwn
ac nad oes atal
ei deyrnas dawel.

Ac ni fydd y cerrig yn gweiddi.

Wrth i ni gofio’r hanes yr wythnos hon, Arglwydd, diolch ein bod yn cael cyfnodau o wybod fod Aflonyddwr Adddfwyn Sul y Palmwydd yr un o hyd.

 Dydd Gwener y Groglith

 Daeth tywyllwch dros yr holl wlad hyd dri o’r gloch y prynhawn a’r haul wedi diffodd. (Luc 23.44–5)

Ni fydd cario croes eleni,
ni fydd cyfle i wasgu’n dyrfa,
ni fydd llys barn yn eistedd,
ni chaiff disgyblion fod gyda’i gilydd
i dorri bara neu i ganu’r hen emynau
ac fe fydd llwybrau cyhoeddus
Gethsemane a Golgotha ar gau.

Ond mae’r galar a’r gofid yn nes nag erioed
a chyrff a marwolaeth yn cydio’r ddynoliaeth
mewn creulondeb cyfarwydd:
marwolaeth plant wrth y miloedd o newyn,
lladd y diniwed mewn rhyfela didiwedd,
ffoaduriarid yn ffoi i wersylloedd heintiau.

Llawn cystal i oes ac i ddyddiau fel hyn
sy’n gyfarwydd â galar
ohirio, am y tro, Gwener y Groglith.

Heddiw yn yr Eidal,
tarddle lluniau a cherfluniau ac eglwysi,
seremonïau a chorau
darddodd o’r dydd Gwener hwn
heb hawl na chaniatâd
i ymyrryd na dwyn urddas
marwolaeth unigolyn,
na hawl teulu a chymdeithas
i alaru’n dawel –
heb gwestiynau’r
siniciaid amheus.

Mae Groglith Iesu eleni
yn fwy
na drama’r dioddefaint.

Agor ein llygaid a’n calonnau a’n meddyliau, Arglwydd, i dreiddio’n ddyfnach i dywyllwch a dioddefaint ein byd, i weld y golau yn nhywyllwch ganol dydd y dydd hwn a’r wythnos hon.

 Sul y Pasg

 Ar y dydd cyntaf o’r wythnos, ar doriad gwawr, daethant at y bedd … ac yr oedd y maen wedi ei dreiglo i ffwrdd oddi wrth y bedd. (Luc 24.1,2)

Ni fydd awyrennau na threnau na llongau
i ymwelwyr haul i ddathlu’r Pasg eleni
ac ni fydd emynau na chorau –
yn atsain ‘Cododd Iesu’.

Ond o fedd y feirws
mae gwanwyn yn ffrwydro,
mae cenhedloedd yn cydio dwylo,
mae gwyddonwyr yn cydymchwilio,
mae meddygon a nyrsys, yn ddiflino, yn llafurio,
mae gwirfoddolwyr yn heidio,
mae gwleidyddion yn cydweithio,
mae’r cread yn cael ei ddiheintio
mae ysbytai yn cael eu hadeiladu,
mae gwerthoedd yn cael cadarnhau,
mae bywyd yn cael ei ddyrchafu.

Heddiw, dydd dagrau Mair
–  a sychwyd,
ac ofn disgyblion,
–  a dawelwyd;
mae tywyllwch ac anobaith a marwolaeth
yn doriad gwawr
Gobaith
Goleuni
Bywyd,
ac mae Iesu
Sul y Palmwydd a Sul y Pasg
ar ei daith oesol
ddi-droi’n-ôl
na fydd byth, bellach,
yn dod i ben.

Ti, Greawdwr y cread a rhoddwr bywyd, diolch ein bod, oherwydd Iesu, yn cael ein gwahodd a’n denu i fod yn Bobl y Pasg mewn cyfnod mor dywyll.

JPG

RHEOL BUCHEDD FACH

I’R GARAWYS

Annerch y dydd trwy ddiolch am ddiogelwch y nos.
Ailgynnau a meithrin tân y galon.
Gwarchod bywyd ar y cilcyn yma o ddaear.
Gweithio, gweddïo, gorffwys.
Osgoi barnu.
Peidio gwneud drwg.
Meddwl am bethau sy’n cyfrif.
Gochel manion dibwys.
Talu sylw i’r corff.
Croesawu gwesteion a dieithriaid.
Derbyn beth ddaw yn ddiolchgar.
Croesawu’r nos gyda dewrder.
Adolygu’r dydd a chofio’r pethau
          bychain llon na sylwyd arnynt ar y pryd.
Yna, yn y tywyllwch, ymddiried.