Roedd enillydd Gwobr Llenyddiaeth Nobel 2016 yng Nghaerdydd yr wythnos diwethaf. Cafodd Bob Dylan y wobr “for having created new poetic expressions within the great American song tradition”.  Siawns na fyddai’n cael llwyfan mewn eisteddfod gylch am ei ganu serch hynny. Ond mae ei gyfraniad a’i ddylanwad fel cyfansoddwr wedi bod yn enfawr ac yn ddadleuol.

Cafodd rhai ohonom ein denu ato gan ei ganeuon protest yn chwedegau’r ganrif ddiwethaf, ac mae neges o hyd i ni yng ngeiriau ei ganeuon megis “Blowin’ in the Wind” a  “The Times They Are a-Changin’.

Mae’n dal yn enigma ac mae’r cwestiwn pwy a beth yw Bob Dylan mor anodd i’w ateb ag erioed.

Ond mae’n eitha’ amlwg bod crefydd wedi chwarae rhan o ryw fath yn ei fywyd – crefydd yr Iddew a’r Cristion, a llyfrau sanctaidd y ddwy grefydd.

Mae ei ganeuon yn llawn o gyfeiriadau Beiblaidd. [ewch i Google, Bob Dylan and The Bible .]

Mae’n debyg iddo ddod yn agos at golli’i fywyd mewn damwain beic modur yn 1996. Ei albwm cynta’ ar ôl y ddamwain oedd John Wesley Harding, y mwyafrif o’r caneuon wedi’i hysbrydoli gan Y Beibl – 66 o gyfeiriadau Beiblaidd – the first Biblical rock album yn ôl un sydd wedi astudio’r pethe hyn. Dyn drwg oedd John Wesley Harding, ond pan oedd yn y carchar dechreuodd ddarllen llyfrau diwinyddol. Trac arall yw All Along the Watchtower, ac alltudiaeth Babilon, y dychwelyd, ac ail godi Jerwsalem o Lyfr y Proffwyd Eseia yn gefndir.
Wnaeth e ddim canu llawer o’i hen ganeuon yn Arena Motorpoint, na’i gân o’r un albwm I Dreamed I Saw St Augustine – yr Awstin gafodd dröedigaeth yn 386 O.C. ar ôl blynyddoedd o fyw’n afradlon, a ddaeth yn esgob maes o law ac yn sant, ac yn gryn ddylanwad ar hynt a helynt yr Eglwys Gristnogol pe bai ond am ei ddysgeidiaeth ar bechod gwreiddiol, gras Duw a rhagordeiniad – un o dadau’r Diwygiad Protestannaidd i rai. 
 
I dreamed I saw St. Augustine
Alive as you or me
Tearing through these quarters
In the utmost misery
With a blanket underneath his arm
And a coat of solid gold
Searching for the very souls
Whom already have been sold

“Arise, arise,” he cried so loud
In a voice without restraint
“Come out, ye gifted kings and queens
And hear my sad complaint
No martyr is among ye now
Whom you can call your own
So go on your way accordingly
But know you’re not alone”

I dreamed I saw St. Augustine
Alive with fiery breath
And I dreamed I was amongst the ones
That put him out to death
Oh, I awoke in anger
So alone and terrified
I put my fingers against the glass
And bowed my head and cried.

Roedd adroddiad am ei wobr Nobel yn y New York Times a’r pennawd yn cyfeirio at Dylan fel un oedd wedi  “ail ddiffinio ffiniau llenyddiaeth.” Roedd Iesu’n ail-ddiffiniwr ffiniau, i’r graddau ei fod wedi ceisio chwalu sawl un. Fe ddaeth llawer ar ei ôl a wnaeth eu gorau glas i godi’r hen ffiniau a ddymchwelodd a chreu rhai newydd yn eu lle.