Galw yn Undeb Rhithiol yr Annibynwyr

Mae’r Tyst yn symud ymlaen gyda hyder ar ôl dewis peidio ymuno â’r Bedyddwyr a’r Presbyteriaid i greu un papur cyd-enwadol. Ond cam yn ôl fu’r cyfan. Rhaid i’r enwadau symud gyda’i gilydd. Y perygl yw gwneud yr Annibynwyr yn fwy annibynnol. Ond mae partneriaethau o fewn CWM yn bwysig i’r Annibynwyr. (Teulu o 33 o eglwysi byd-eang, cyd-enwadol yw CWM, sydd wedi ymrwymo i rannu adnoddau ac i fod yn ddisgyblion radical i Iesu yn eu cymuned a’u gwlad.) Yng Nghymru, mae’r Annibynwyr a’r Presbyteriaid yn bartneriaid o fewn CWM, yn ogystal â’r URC (United Reformed Church) sy’n enwad Saesneg.

Gwych o beth felly oedd iddynt wahodd i’r Undeb y Parchedig Lydia Neshanngwe fel Llywydd newydd CWM. Mae hi hefyd yn Llywydd ar eglwysi UPCSA (Eglwysi Presbyteriadd sy’n uno yn Ne Affrica.) Fel y bu Affrica yn y gorffennol yn faes cenhadol i enwadau Cymru ac Ewrop, felly y mae arweinwyr newydd eglwysi Affrica yn edrych arnom ni gyda diolch a chydymdeimlad. Trafod ymwneud Duw â’i bobl wnaeth Lydia gyda geiriau cyffredin ein cyfnod. Mae Duw, meddai, yn ymwneud â’i bobl mewn cyfnodau gwahanol, sef Construction, Deconstruction a Reconstrucion. Neu, gyfnodau Casglu, Gwasgaru ac Ailgasglu. Yr ydym ni, meddai eto, yn y cyfnod anoddaf, sef cyfnod y gwasgaru, a rhai o nodweddion y cyfnod hwn yw wynebu cwestiynau anodd, angen dad-ddysgu, tocio, gollwng gafael, dod i ben. Er bod enwadau yn parhau i feddwl (er yn dweud yn wahanol) mai nhw sy’n rheoli eu dyfodol, nid yw hynny’n wir.

Fe ddywedodd Lydia Neshanngwe lawer mwy. Ond roedd y neges yn gyfoes o glir, er nad yn newydd – rhaid i unigolion, enwadau ac eglwysi ganiatáu i rai pethau ddod i ben (gw. gwreiddiau’r neges yn Ioan 12.24).

Lydia Neshangwe

Dyna yw symud ymlaen i’r ‘cyfnod casglu ynghyd’. Diolch am lais ifanc, llawen a gobeithiol yr eglwys fyd-eang. A diolch i’r Annibynwyr am ei gwahodd.

Mae’r eglwys Bresbyteraidd a’r Annibynwyr wedi derbyn a rhoi llawer drwy CWM a hynny wedi arwain at lawer o gydweithio. Ond mae gweledigaeth CWM yn fwy na chydweithio. Mae’n golygu bod ei bobl, yn nyddiau’r gwasgaru , yn edrych ar yr hyn mae Duw am i ni fod, sef disgyblion radical i Iesu yn ein cymunedau ac yn ein gwlad. Mae hynny’n golygu rhannu yn llawn a chynllunio yn llawn, ar gyfer eu cenhadaeth  – ac un genhadaeth yw honno. Mae hynny’n fwy sylfaenol  na chydweithio. Yn ôl Lydia nid oes lle yn y Deyrnas ‘i’n agenda ni’ oherwydd mae byw yn y ‘gwasgaru’ yn dweud yn glir nad yw’r  agenda na’r strwythur wedi llwyddo ers blynyddoedd erbyn hyn i’r Annibynwyr, Bedyddwyr na Phresbyteriaid.

Ar wefan CWM mae Dyfrig Rees, Ysgrifennydd Cyffredinol yr Annibynwyr yn  cael ei ddyfynnu wrth iddo sôn am ddylanwad Cofid ar yr eglwysi. Ond mae i’w eiriau arwyddocâd lawer ehangach: ‘Pan oedd Annibynia (’Congregationalism’ yw ei air)  yn mynd yn gryf  tua chanol yr ugeinfed ganrif, roedd fframwaith eglwysig (‘church-centred framework)’ wedi gweithio i genedlaethau lawer… ond mae’r pandemig wedi caniatáu i lawer o gynulleidfaoedd sydd wedi blino ac yn rhwystredig gyda’r fframwaith hon… i ofyn, ’Beth ac i ble nesaf?’