Mae’r darlun a geir ar ddechrau llyfr Genesis o Dduw’n creu’r byd yn un hynod drawiadol. Mae’r creadydd (creationist) yn honni, wrth gwrs, bod yr hyn a adroddir yn llythrennol wir. Ond mewn gwirionedd, mae dwy stori: un ym mhennod 1, a stori Adda ac Efa ym mhennod 2 a 3. Mae nifer o ysgolheigion yn honni bod y stori gyntaf wedi’i dylanwadu gan drydedd stori, Stori Creu hŷn. Honno yw Stori Creu y Byd sy’n troi o gwmpas anghenfil; yr Anghenfil Anhrefn.

Mae’r Anghenfil hwn yn ymddangos yn Stori Creu y Babiloniaid a chenhedloedd eraill yn y rhanbarth hwnnw. Tiamat yw enw’r Anghenfil ac mae’n byw yn y môr. Yn ôl y myth mae Duw y Creu (Marduk yw ei enw, un o blith llawer o dduwiau Babilonaidd) yn brwydro yn erbyn yr Anghenfil a’i ladd a rhannu’r corff yn ddwy; un rhan i wneud y ddaear ac un rhan i wneud y nefoedd. Ac fel mae’n digwydd mae’r enw Tiamat yn agos iawn o ran tarddiad i’r gair tèhôm = dyfnder, sef gair pwysig yn stori’r creu Genesis 1. Yr oedd y ddaear yn afluniaidd a gwag, ac yr oedd tywyllwch ar wyneb y dyfnder (tèhôm). Anhrefn a gwagedd y ddaear sy’n cyfateb i’r anghenfil anhrefn gyda’i gysylltiad â’r dyfroedd. Mae gwaith gwahanu yn amlwg hefyd gyda Duw yn gwahanu dyfroedd oddi wrth ddyfroedd. Y gwahaniaeth mawr, wrth reswm, yw bod dim brwydr fel y cyfryw. Ond dweud y gair sydd rhaid iddo wneud, hynny yw, ar ddydd y cread llefarodd Duw.

Boed hynny yn wir neu beidio mae adleisiau o fyth y Babiloniaid mewn darnau eraill o’r Hen Destament. Llyfr Eseia sy’n dweud (51:9-10), “Deffro, deffro, gwisg dy nerth, O fraich yr ARGLWYDD; deffro, fel yn y dyddiau gynt, a’r oesoedd o’r blaen. Onid ti a ddrylliodd Rahab, a thrywanu’r ddraig? Onid ti a sychodd y môr, dyfroedd y dyfnder mawr? Onid ti a wnaeth ddyfnderau’r môr yn ffordd i’r gwaredigion groesi?” Mae’n bosib hefyd fod yr Anghenfil Anhrefn ynghlwm a’r gair Lefiathan. Mae Salm 74 yn datgan, “Ti, O Dduw, yw fy mrenin erioed, yn gweithio iachawdwriaeth ar y ddaear. Ti, â’th nerth, a rannodd y môr, torraist bennau’r dreigiau yn y dyfroedd. Ti a ddrylliodd bennau Lefiathan, a’i roi’n fwyd i fwystfilod y môr. Ti a agorodd ffynhonnau ac afonydd, a sychu’r dyfroedd di-baid. Eiddot ti yw dydd a nos, ti a sefydlodd oleuni a haul. Ti a osododd holl derfynau daear, ti a drefnodd haf a gaeaf.”

Mae’r syniad o anhrefn ym mherson draig y mae’n rhaid brwydro yn ei herbyn yn berthnasol i ni heddiw. Rydym yn wynebu anawsterau dwfn; cynhesu byd-eang, bwlch cynyddol rhwng y tlawd a’r cyfoethog, cyni economaidd ac eithafiaeth Islamaidd a’r teimlad yw ein bod ni’n boddi o dan anhrefn dyfrllyd. Yn chwedegau’r ganrif ddiwethaf roedd myfyrwyr yn protestio ar strydoedd Paris yn erbyn llywodraethau’r byd. Erbyn hyn, cymaint yw’r teimlad o analluedd a’r gydnabyddiaeth bod y problemau hyn y tu hwnt i’n hamgyffred nes bod llywodraethau yn cydio ym mreichiau’i gilydd i brotestio ar strydoedd Paris, fel y gwelwyd yn ddiweddar.

Peth dewr iawn fyddai cydnabod ein bod ni yn y gorllewin gyda’n cyfalafiaeth ronc wedi creu byd anghyfartal anghyfiawn sydd mewn argyfwng amgylcheddol. Onid ein lle ni yw sefyll ysgwydd yn ysgwydd yn enw Duw cariad ac yn enw’r Iesu a siaradodd a’i lais yn tawelu’r storm?