Cristnogaeth 21 – E-fwletin Hydref 28

Mae’n nos Sul, ac rwyf yn eistedd wrth y cyfrifiadur ac yn pendroni ynghylch beth i’w roi yn yr e-fwletin diweddara.Efallai bydd rhai ohonoch, fel fi, wedi bod mewn oedfa yn rhywle yn ystod y dydd – yr awr neu ddwy wythnosol yn dilyn rhyw batrwm o addoli nad yw wedi newid rhyw lawer ers degawdau.Byddwn wedi canu emynau, llawer yn perthyn i amser cyn ein geni, yn cynnwys geiriau, darluniau, cyfeiriadau a syniadau diwinyddol sy’n galw am rywfaint (llawer hyd yn oed) o waith ymchwil i’w deall yn iawn. Gallwn ganu’n afieithus er yn ddiddeall, dim ond bod y dôn yn gyfarwydd.

Byddwn wedi offrymu gweddïau – o’r frest neu o lyfr gweddi – ac yn dyfalu pwy, os rhywun, sy’n gwrando, a sut neu beth yw’r ateb i weddi. Efallai byddwn wedi adrodd geiriau credo, a’r credo yna wedi’i lunio ym mlynyddoedd cynnar yr Eglwys Gristnogol mewn ymgais i sicrhau rhyw fath o undod ymhlith pobl oedd yn meddwl a dweud pethau tra gwahanol i’w gilydd am wrthych(au) eu ffydd.

Byddwn wedi darllen geiriau a myfyrio ar eiriau mewn llyfr, Y Beibl, sy’n hŷn na’r credoau hynny, a’r myfyrdodau hynny mor amrywiol â’r sawl oedd yn eu cyflwyno.Efallai bydd rhai ohonoch wedi bod yn arwain oedfa yn rhywle. Byddwch wedi treulio amser yn paratoi, dewis testun neu thema, a datblygu syniadau. A bydd yr oriau o baratoi heibio mewn chwinciad.

Ond bellach mae’r Sul wedi dod ac wedi mynd, ac mae’r cwestiynau’n  aros, ‘Beth a gyflawnwyd? Faint callach yda ni? Pa wahaniaeth wnaeth ein haddoli a’n moli, ein gweddïo a’n pregethu? ’Weithiau byddaf yn darllen neu glywed am oedfaon lle cafwyd pregeth ‘heriol’. Beth tybed yw pregeth heriol yn y flwyddyn 2013? A glywsoch chi bregeth heriol yn ddiweddar, ac os do, beth oedd natur yr her? Gwerthu’r cyfan sydd gennyt a’i roi i’r tlodion? Cerdded yr ail filltir? Troi’r foch arall? Ac os nad heriol, a glywsoch chi rhywbeth newydd, gwahanol wnaeth eich procio, fydd yn aros ac yn troi yn y meddwl gweddill yr wythnos?

Rwyf wedi clywed ambell un yn dweud eu bod allan o’u dyfnder gyda chynnwys yr e-fwletin yma a dyna pam nad ydynt yn ymateb na chyfrannu at drafodaeth. Wel, adroddwch eich profiadau am addoliad y Sul , ac anfonwch air atom. Mae’n siŵr bod gan bob un farn ar rywbeth mor sylfaenol i’n bywyd crefyddol. Efallai y cawn ein synnu o glywed beth sy’n digwydd yng nghapeli ac eglwysi Cymru – ein synnu, ac efallai ein goleuo hefyd.

O’m rhan fy hunan, roeddwn yn addoli mewn capel a wasanaethwyd gan rai o enwogion y pulpud yn eu dydd.  Dyrnaid sy’n weddill yno bellach, yn glynu at arferion a phatrymau’r gorffennol, yn methu gweld dim amgen all atal yr anorfod.  Ac eto’n teimlo bod rhaid cadw’i fynd a dal ati  nes bydd y baich o gynnal beth sydd mewn gwirionedd yn anghynaladwy bellach fynd yn ormod.

Ie, pendroni wrth y cyfrifiadur ar nos Sul, a daw un o weddïau Michel Quoist i’r cof : yr offeiriad unig ar nos Sul:

Tonight, Lord, I am alone.

Little by little the sounds died down in the church,

The people went away,

And I came home,

Alone………

Mae gweddill y weddi ar sawl gwefan.

Aeth yr e-fwletin yn ‘seiat brofiad’ neu’n gyffes-gell. Neu ‘dim ond bod yn onest.’ A gwahoddiad.