Mynd nôl i’r capel?

“Wyt ti’n edrych ymlaen at fynd nôl i’r capel?” Dyna oedd cwestiwn cellweirus fy mab wrth i mi bendwmpian ar y soffa un bore Sul, yn hanner gwrando ar y radio. Rhaid oedd ei ateb yn onest a’r ateb oedd, ‘Na’.

Wedi ateb rhaid oedd i mi gyfiawnhau fy hun. Pam ydw i’n teimlo fel hyn? Pam y diffyg awydd? Mae gen i weinidog sy’n ‘neud ei orau glas o dan amgylchiadau anodd. Dw i’n hoff o’i ffordd o gyflwyno’r efengyl. Dw i, mwy na heb, yn mwynhau cynnwys ei bregethau a’i gyflwyniadau. Mae’n ddarllenwr. Mae’n trafod syniadau newydd ac yn ein herio i gymryd ein ffydd o ddifri. Mae’n ‘neud ei orau glas i fod yn gyfoes. Mae’r plant yn hoff ohono. Mae ganddo ffordd rhwydd ‘da’r plant a’r bobl ifanc. A phan fydd gofyn mae fy mhlant yn fwy na pharod i gymryd rhan mewn oedfa.

Dw i heb golli fy ffydd. Os rhywbeth, mae’n tyfu ac yn gwreiddio’n ddyfnach. Dw i’n credu ei fod yn bwysig i mi fel Cristion i fanteisio ar bob cyfle i gyd-addoli, i rannu profiad, i rannu gofid ac i rannu llawenydd fy ffydd.

Felly, pam dweud, Na? Beth yw fy mhroblem?

Dw i wedi blino brwydro gydag aelodau sy’n gwrthod ildio modfedd er mwyn sicrhau parhad yr achos. Dw i wedi blino ceisio dal pen rheswm gydag aelodau sy’n dal i gredu mai un ffordd yn unig o addoli sy’n bodoli – trefn a osodwyd yn y bedwaredd ganrif ar bymtheg.

Dw i wedi danto ar fynychu cyfarfodydd dibwys sy’n cymryd dwy awr i ddod at benderfyniad ar bwy fydd yn derbyn gwahoddiad i bregethu ar Suliau gwag y gweinidog. Dw i wedi blino dadlau dros ymarferoldeb uno oedfaon yr ofalaeth ar y Sul a meithrin perthynas agosach gyda gweddill capeli’r cylch.

Dw i wedi cael llond bola ar weld aelodau yn cyfri pennau ar ddechrau oedfa ac yna yn trafod cyn lleied oedd yn bresennol ar ddiwedd oedfa.

Dw i wedi cael llond bola addoli mewn hen adeilad damp ac eistedd ar sedd galed pan mae yna gynifer o neuaddau modern cysurus a chynnes, ffit i bwrpas, o fewn cam geiliog i’r capel.

Dw i wedi blino mynd trwy’r ‘mosiwns’, chwedl mam-gu.

Dw i’n teimlo’n chwithig nad oes bellach gennym gymdeithas yn y capel. Does neb yn aros i sgwrsio, yn annog ei gilydd, yn sicrhau fod pawb yn ‘OK’ ar ddiwedd oedfa dros ddisied o de neu goffi.

Dw i’n ‘ffed-yp’ o orfod chwilio am le diogel i barcio a phoeni am ddiogelwch rhai o’r aelodau hŷn sy’n straffaglu i gyrraedd y capel. Ar ddiwedd oedfa dw i’n poeni bydd un o’n haelodau yn cael ei daro gan gar neu lori wrth gerdded ar y pafin cul o flaen y capel.

Dw i wedi ystyried symud. Ond i ble? Yr unig addoldy cyfagos sy’n apelio yw’r un Saesneg. Mae’n fywiog. Maen nhw wedi gweithio’n galed yn ystod cyfnod COVID-19 drwy drefnu banc bwyd, cynnig cyngor pan mae modd a threfnu dosbarthu bwyd i’r hen a’r methedig a’r rhai sy’n gorfod ynysu. Ond dw i’n Gymro a dw i ddim am addoli yn fy ail iaith. Er dw i’n cael fy nhemtio!

Felly, parhau sy’n rhaid. ‘Ych chi’n gweld, dw i ddim yn aelod o deulu o Gristnogion gweithgar, bywiog sy’n gweithredu neges y Bregeth ar y Mynydd. Na, dw i’n aelod o glwb bach preifat, Y Gweddill. Dw i’n perthyn i draddodiad bach neis nad oes a wnelo bron dim ag efengyl achubol Iesu Grist. Does dim rhyw lawer o awydd arnom, er gwaethaf ymdrechion diflino ein gweinidog, i daflu mas lifebelt yr efengyl i’r holl bobl yna tu draw i ddrws derw mawr ein capel bach ni. R’yn ni lot rhy sidêt i hynny. Cofiwch bydd hysbys yn y papur bro a chyhoeddiad i’r dethol rhai o’r set fawr am wasanaeth Nadolig y plant a’r gymanfa  ganu. Os i chi’n lwcus.

                SESIWN ZOOM

7:00 p.m. Nos Fercher, 15fed Gorffennaf

ADDOLI YN Y CYFNOD CLO

Rhannu profiadau yng nghwmni

Rhodri Darcy, Beti Wyn James, Evan Morgan

Llywydd: Enid Morgan

Cadeirydd y drafodaeth: Emlyn Davies

Bydd y Cyfarfod Cyffredinol Blynyddol yn dilyn yn syth wedyn.

Rhaid cofrestru i gael cyfrinair er mwyn ymuno.

Anfonwch e-bost at: cristnogaeth21@gmail.com neu atebwch y neges hon.