Y Pab Ffransis – Luther arall!
Diwygio’r Eglwys Gatholig Rufeinig oedd bwriad Martin Luther 500 can mlynedd yn ôl. Ond bu’n fethiant, ac yn y diwedd fe’i hesgymunwyd gan gyfundrefn nad oedd yn barod i wrando a newid (methiant sylfaenol pob cyfundrefn grefyddol, wrth gwrs). Diwygio’r eglwys yw gobaith y Pab Ffransis hefyd ac y mae wedi cyhoeddi cyfres o ddogfennau i’r pwrpas hwnnw: ei obaith am eglwys i’r tlawd; eglwys gyda diwinyddiaeth amgylcheddol; eglwys yn edrych yn onest a chyda cydymdeimlad ar fywyd teuluol; ac eglwys â Thosturi yn ganolog ynddi. Ond mae ei ddogfen ar y teulu – Amoris Laetita – wedi creu anfodlonrwydd mawr ymhlith rhai, i’r graddau bod gwrthwynebiad gyhoeddus wedi codi yn erbyn Ffransis y diwygiwr, fel i Luther gynt. Ond tu ôl i’w ddatganiadau mae egwyddor arall sy’n sylfaenol yn y diwygio y mae Ffransis am ei weld, sef symud yr awdurdod o Gardinaliaid y Fatican i’r Esgobion rhanbarthol a hyd yn oed i’r lleygwyr yn y gwaith o gyflwyno’r Efengyl. Roedd y Pab Benedict yn erbyn unrhyw ddiwygio i symud awdurdod o’r canol yn y Fatican.
Rhai misoedd yn ôl anfonodd y Cardinal Raymond Burke a thri Cardinal arall wedi lythyr i Ffransis yn ofni ei fod yn dod â ‘syniadau Luther’ i’r eglwys. Erbyn hyn mae yna Grwp o 62 o offeiriaid, diwinyddion a darlithwyr wedi cyhoeddi datganiad yn cyhuddo y Pab, neb llai, o heresi yn ei awydd i ddiwygio’r eglwys a bygwth ei hawdurdod. Nid yw’r grwp hwn yn cynnwys unrhyw esgob nac Archesgob – hyd yma. Tybed â yw’r grwp hwn a nifer o rai eraill yn teimlo fod y Pab ei hun a llawer o esgobion ac offeiriad lleol (fel yn Nghaerdydd) yn llawer rhy barod i gofio , os nad dathlu, y 500 mlynedd ers i Luther gyflwyno yr egwyddor sy’n parhau yn allweddol i pob eglwys, sef bod diwygio yn ganolog i fywyd pob eglwys ac enwad Protestanaidd a Chatholig Rhufeinig?
Hans Kung, y diwinydd Catholig yn nhraddodiad Luther, ddywedodd am yr eglwys y ceisiodd Luther ei diwygio, ‘Daeth yr eglwys yn llawer rhy falch a haearnaidd yn ei chred a’i thraddodiad gan gredu mai ganddi hi yn unig roedd y gwir.’
PLlJ