Y Gêm

Daeth hi bron yn amser te, ac yn bryd i Nain fynd ag Ynyr bach allan i’r car, a’i strapio’n ddiogel yn ei sedd. Draw â nhw wedyn i dŷ Mam a Dad ac at ei ddwy chwaer. Wedi i bawb, gan gynnwys Mam, gyrraedd adre, bydd Nain yn dychwelyd at ei hadre hi, ac at y llanast.

O ddrws y cefn i mewn i’r gegin bydd gweddillion chwarae’r diwrnod yn bentyrrau anhrefn. Bydd ceir a lorïau ar eu hochrau rhwng coesau cadeiriau ac adfeilion adeiladau lego, a chwch yn araf sychu ar waelod y bath. Am y tro cynta ers oriau, fe droir llun a llais y teledu drosodd o Cyw S4C at newyddion y byd. Druan o Nain: yr un olygfa yn union a wêl yno hefyd, ond fod olion corwyntoedd a llifogydd byd yn drwch o ddagrau a thrueni.

Dinistr Irma

Aelwyd chwarae’r cyfoethogion oedd y Bahamas. Prynu a gwerthu fila a phalas oedd eu difyrrwch. Byddent yn ymgiprys am gael eu dwylo am y limosîn disgleiriaf, a hwylio’r moroedd dof tra byddent yn lolian yn eu iots esmwyth. Ac yna fe ddaeth Harvey ac Irma a Jose fel tri bwli i ganol y chwarae.

Trawiadol iawn yw tebygrwydd pentrefi’r difrod i aelwyd Porth yr Aber ar derfyn dydd. Y ceir a’r cychod ar draws ei gilydd yn domennydd diwerth. A’r strydoedd fel mynwent wag. Ond y peth olaf y dylem ni ei wneud yw glafoerio yn ein diogelwch tybiedig. Mae hyd yn oed Cymru wedi gorfod byw drwy hyn lawer gwaith. O’r trallodion a deimlwyd ar aelwydydd y Gododdin pan ddôi’r newyddion am gyflafan Catraeth. Yna’r olygfa a welai Heledd wrth syllu ar Ystafell Cynddylan. Dagrau aelwyd yr Ysgwrn pan ddaeth y newyddion am dranc Hedd Wyn, a’r llawer aelwyd debyg drwy’n gwlad.

I mi mae stormydd a daergrynfâu yr wythnosau diwethaf hyn yn dysgu dwy wers. Dylai grymusterau erc

hyll y cread ddangos inni mor frau yw teganau ein bywyd ni. Efallai y gallant lenwi gwacter ein byw, dros dro. Ond yn hinsawdd y cynhesu bydeang, byw o storm i storm fyddwn ni bellach. Ac wedi i ni ailadeiladu ar adfeilion un storm fe fydd un arall yn cyniwair ar y gorwel.

A’r wers arall yw hon. Onid yw hi’n ddigon inni orfod wynebu stormydd enbyd byd natur a’u holl ganlyniadau heb inni fynd ati i ddyfeisio stormydd milwrol i ddifrodi gwareiddiad. Daeth geiriau un cadfridog, sydd â chyfrifoldeb o fewn i weinyddiad y Tŷ Gwyn bellach, fel gwayw o fraw i ’nghalon i: “If Kim Jong-un oversteps the mark, then it’s game on!” Pan fo arweinydd un o bwerau mawr ein byd ni heddiw yn meddwl mai gêm yw rhyfel mae hi ar ben arnom.

(Cofiwch mai Medi 15 – dydd Gwener nesaf – yw’r dyddiad i roi eich enw os ydych am ddod i Môr goleuni, tir tywyll , diwrnod tawel ar ddydd Waldo yn Eglwys Sant Hywyn ,Aberdaron yng nghwmni Tecwyn Ifan, Gwyneth Glyn a Manon Wilkinson.)

Cysylltwch â Catrin Evans 01248 680858 catrin.evans@phonecoop.coop