Er nad yw Jeremy Corbyn yn arddel ffydd a chred roedd ei ddyfyniad o Keir Hardie am ‘trying to stir up divine discontent with wrong’ yn… wel, … yn eirfa broffwydol. Os nad yw pobl yn credu yn Nuw, mae’n dda eu gweld yn Ei gydnabod. Gyda llaw, mewn cyfweliad yn y cylchgrawn Third Way (rhifyn Mehefin 2015) mae’n dangos parch a gwerthfawrogiad o’r eglwys a phwysigrwydd cyfraniad yr eglwys yn y dyfodol. Diddorol, yn yr un cyfweliad, yw ei ddisgrifiad o’i fam fel ‘a Bible reading aethist, no, agnostic’ ac o gofio fod ei dad yn Gristion, nid yw’n anodd deall dylanwad ei gefndir arno. Mae’n diffinio sosialaeth, fel ‘where everyone is valued and cared for and included,’ ac mae’n ychwanegu, ‘if that is left wing, so be it.’ Y mae mwy o ruddin ysbrydol yn y di-gred nag yn y grefydd-foesol-gyfleus-wleidyddol (‘religion is a jolly good thing,’ meddai Boris ar Question Time un tro) gan lawer o arweinyddion pleidiau.
O glywed Prif Weinidog Prydain yn galw Jeremy Corbyn yn ‘that man’ yng Nghynhadledd y Blaid Doriaid, a chofio fod Jeremy Corbyn wedi galw am barch a chwrteisi rhwng gwleidyddion a’i gilydd wythnos cyn hynny, mae’n anodd peidio cyfeirio at elfen broffwydol arall : gwawd. Perthyn i’r gorffennol mae JC ac ni fyddai neb yn hyn o fyd gwleidyddol yn ei gymryd o ddifrif. Onid yw wedi ei bortreadu gyda het y Joker/clown ar ei ben? Y gred gyffredinol yw mai seren wîb o oes a fu yw, ac y bydd y seren tan gwmwl yn fuan. Go brin y daw yn Brif Weinidog. Ond tybed nad oes yna rai – ambell i broffwyd annisgwyl – nad yw eu cyfraniad yn fawr mwy na chodi llais yn erbyn y llif? Efallai mai felly y dylai’r eglwys edrych arni ei hun bellach. Cofio fod gwawd a sarhad yn dod â ni yn nes at y Gwas Dioddefus na’r dyhead am lwyddiant a dylanwad. Fe soniodd Jeremy Corbyn am y ‘divine discontent’ ychydig ddyddiau ar ôl Gŵyl Flwyddyn Newydd yr Iddewon, y Rosh Hashanah. Ar yr ŵyl honno mae’r corn (y sophar – corn hwrdd) yn chael ei chwythu sawl gwaith i alw ei bobl i roi cyfrif am eu goruchwyliaeth ac i gofio fod Duw y Creawdwr yn Dduw sydd hefyd yn Farnwr. Mae’r ŵyl yn lais sydd yn ein galw – pob unigolyn, gwlad, plaid, llywodraeth ac eglwys – i Lys Barn sydd yn Lys Goruchaf ‘where everyone is valued and cared for and included.’ Mae’n siŵr fod Gwŷl y Rosh Hasanah wedi cael dylanwad mawr ar Iesu tros y blynyddoedd ac mae ei weinidogaeth a’i eiriau (e.e. Dameg y defaid a’r geifr) fel galwad y corn. Martin Luther King a ddywedodd y geiriau (sydd hefyd yn cael eu dyfynnu yn y cyfweliad yn Third Way ) ‘The arc of the moral universe is long, but it bends towards justice.’ Er gwaethaf pob tystiolaeth i’r gwrthwyneb y dyddiau hyn, cread y Creawdwr Cyfiawn yw hwn ac y mae’n rhaid i ni gredu a thystio i hynny. Nid dyma’r amser i fod yn dawel. Yn wir, mae’n amhosibl bod yn dawel.
Diolch am ddarllen.
Fel y gwyddoch erbyn hyn, byddwn yn lansio cylchgrawn digidol newydd ar y we ym mis Ionawr, i gymryd lle’r wefan bresennol. Rydym yn chwilio am enw i’r cylchgrawn hwnnw, ac felly rydym yn gwahodd awgrymiadau gan gefnogwyr Cristnogaeth 21. Os oes gennych enw i’w gynnig, anfonwch air atom drwy bwyso “Ateb / Reply”
Pob bendith,
Cristnogaeth 21.
www.cristnogaeth21.org