E-fwletin Chwfror 12fed, 23017

Ar ymweliad â Hong Kong rydych yn cael eich denu ar fore Sul i ymweld ag Eglwys Gadeiriol Sant Ioan, ynys Anglicanaidd yng nghanol holl amrywiaeth y ddinas ryfeddol hon. Mae’r eglwys yn gyfforddus lawn, llawer o fynd a dod yn ystod y gwasanaeth, a phrin yw’r Prydeinwyr sy’n bresennol. Y pregethwr gwadd yw ficer plwyf  Offchurch, Swydd Warwig, yno ar wahoddiad y Deon. Wrth gychwyn ar ei bregeth cewch yr argraff nad yw’n sicr sut i gyfarch y dorf ac mae’n dweud jôc sydd, mae’n debyg, wedi cael derbyniad da gan gynulleidfaoedd yn Lloegr: ‘Fi yw ficer plwyf Offchurch ond, peidiwch â phoeni, nid awdurdod rheoleiddio eglwysi yw Offchurch.’ Distawrwydd llethol. Does gan fawr neb unrhyw obadeia am beth y mae’r dyn yn sôn. 

Eglwys Gadeiriol Sant Ioan, Hong Kong.

Mae’r hanesyn yn tanlinellu pwysigrwydd bod yn berthnasol, a siarad mewn iaith sy’n ddealladwy am faterion sy’n rhan o brofiadau’r mwyafrif. Mae agweddau ar ein crefydda o Sul i Sul nad yw bellach yn berthnasol i’r aelodau, yn arbennig yr elfennau enwadol sy’n rhygnu ymlaen heb unrhyw gyswllt gyda realiti: cyfarfodydd undebau a chyfundebau, o bwyllgorau chwarter a chyfarfodydd misol a’r holl gyfundrefn sy’n cynnal y sioe. Does gan fawr neb unrhyw obadeia am beth y mae rhywun yn sôn.

Cefais ginio fin nos yng Nghaerdydd yn ddiweddar yn un o’r llefydd bwyta niferus yn yr Ais. Neilltuwyd bwrdd mawr yng nghanol y bwyty ar gyfer grŵp o esgobion Catholig. Daeth yn glir o’u siarad eu bod wedi bod mewn cynhadledd ryngwladol. Wrth i’r gwin lifo a thafodau ymlacio, daeth ebychiad gan un o’r cwmni: “Mae Anghydffurfiaeth yng Nghymru wedi marw!” Cefais fy nhemtio, do, i herio’r brawd, ond ymateliais. Pe byddai wedi haeru fod enwadaeth yng Nghymru wedi marw byddwn wedi cytuno’n llawen. Mae angen egni i newid ac i sylweddoli mai mewn undeb y byddai Anghydffurfiaeth yn gallu bod yn llais dylanwadol. Onid oes angen bwrw heibio’r hen oruchwyliaethau er mwyn symud ymlaen mewn ffydd? ‘Gwneud Anghydffurfiaeth yn bŵer o bwys eto’, a defnyddio’r idiom fodern. A hyderu nad jôc mo hynny.