E-fwletin 26 Mehefin 2022

Annwyl gyfeillion,

Dyma e-fwletin olaf Mehefin ac yr ydym yn diolch  i un ymhlith niferoedd erbyn hyn sydd wedi croesi pont yr iaith, yn llafar ac yn ysgifenedig.

I gofio fy nhad a Bruce Kent.

Rwyf newydd gwblhau taith gerdded 19 diwrnod ar gyfer Cymorth Cristnogol rhwng 22ain o gestyll Gogledd Cymru. Fe wneuthum y daith hefyd er cof am fy nhad. Mae’r cestyll hyn wedi cydio yn fy nychymyg er pan aethom gyda fy annwyl dad i weld y rhan fwyaf o brif gestyll de Cymru yn ystod gwyliau hir yr ysgol. Yn wahanol i amgueddfeydd sych roedd y cestyll yn fannau lle gallech deimlo hanes mewn carreg a thŵr. Roedd y prynhawn pob amser yn dod i ben gyda gêm cuddio a honno yng nghastell Penfro yn para am dros awr!

Meddylfryd byd-eang sylfaenol fy nhad oedd (a thybed, ar y pryd, a oedd yn iawn?)  ‘might is right’, sef bod pŵer a chyfoeth a rhagoriaeth filwrol yn diffinio’r byd yn enillwyr a chollwyr, yn fuddugol a’r rhai a drechwyd. Yn amser Iesu parhaodd yr hyn a elwir yn Pax Romana –  heddwch trwy rym – am 200 mlynedd o 27 CC hyd at farwolaeth Marcus Aurelius yn 180 OC, yr olaf o’r ‘Pump Ymerawdwr Da’ fel y’i gelwir. 

Mewn cyferbyniad, mae Pax Christi Iesu yn cynnig i drefn fyd-eang a threisgar, heddwch na all y byd ei roi ac na fydd byth yn ei ddeall chwaith. Dyma  ffordd cyfiawnder, cymod a di-dreisedd yn hytrach na  phŵer, rheolaeth a goruchafiaeth. Ffordd ymwacau Crist oedd llwybr un nad oedd yn cyfrif cydraddoldeb â Duw yn rhywbeth i’w hawlio nac i ddal gafael ynddo. Yn hytrach, dewisodd Iesu, yn wahanol i Adda, y ffordd ddrutach o hunan-ymwadu, o ildio i bwerau gormesol y byd .Oherwydd hynny daeth rhywbeth hollol annisgwyl a thrawsnewidiol i’r amlwg trwy dywyllwch marwolaeth, methiant ac unigrwydd mawr. Yn sydyn, mewn gwendid, datgelir cryfder, daw golau trwy dywyllwch, drygioni a marwolaeth yn ildio i fywyd annisgwyl o obaith, daioni a chariad. Mae’r atgyfodiad yn arwain i drefn byd newydd lle mae Iesu yn Arglwydd – ac nid rhyw bŵer daearol nac unben hurt.

Heddiw, wrth i mi ysgrifennu hwn, byddai Bruce Kent, a fu farw ar 8fed o Fehefin, wedi bod yn 93 oed. Cefais fy nghymryd i’w glywed yng Nghanolfan Ddinesig Casnewydd pan oeddwn yn 16 oed gan fy offeiriad plwyf a deuthum yn aelod o CND. Nid oedd hyn yn gwneud unrhyw synnwyr i fy nhad, yn enwedig ymgyrch diarfogi unochrog CND. Ffordd y byd yw grym arfau, a’r ‘heddwch’ a ddaw o’r bygythiad niwclear, gyda’i stalemate yr hunllefus MAD sef mutual assured distruction. CDLl – Cytundeb Dinistr Llwyr.

Mae’r Efengyl – ffordd  y groes, ffordd yr ildio – yn ffolineb i’r rhai nad ydynt yn deall, meddai Paul yn 1 Corinthiaid, ond i ni sy’n credu, gallu Duw yw hi,  ‘..i’r rhai a alwyd, gallu Duw a doethineb Duw yw Crist. Oherwydd y mae doethineb Duw yn ddoethach na dynion, a gwendid Duw yn gryfach na dynion’

Pan fu farw yr oedd Bruce Kent yn Is-lywydd CND, yn Is-lywydd Pax Christi, ac yn Llywydd Emeritws y Mudiad tros Ddiddymu Rhyfel. Gedy weddw, Valerie Flessati a miloedd o gyfeillion yn diolch am ei arweiniad ac yn gweddio y bydd ei ddylanwad yn parhau.

Gwyn eu byd y tangnefeddwyr, oherwydd cant hwy eu galw’n blant i Dduw.

Ein cofion atoch.
Cristnogaeth 21