Yr Ysbryd ar Waith

Yr Ysbryd ar Waith

‘The Miraculous Haul of Fishes’, gan Henry Ossawa Tanner (Wikimedia)

 Anfonir yr Ysbryd Glan i’r bydysawd cyfan ac ers y creu bu’n trawsnewid y cwbl, gan ei symud ymlaen i’w atgyfodiad terfynol … Yr un ysbryd sy’n adnewyddu’r ddynoliaeth … Rhaid i’r ddynoliaeth newydd hon gyffroi’r holl genhedloedd, pob un yn ôl ei hamrywiaeth. Mae’r Ysbryd yn undod nad yw’n mynnu unffurfiaeth.

Jose Comblin, The Holy Spirit and Liberation (Wipf & Stock Publishers, 1989), 75

O’r Canoloesoedd i’r Aroleuo a’r diwygiadau i gyd bu Cristnogion yn frwd yn disgwyl ‘Oes yr Ysbryd’. Ond rwy’n credu bod pob cyfnod hanesyddol wedi bod yn oes yr Ysbryd. Mae’r cread yn dal i ymagor (Rhufeiniaid 8:19–25). Nid yw esblygiad y sêr, y rhywogaethau ac ymwybyddiaeth erioed wedi dod i ben ers y cychwyn cyntaf. Yn wir, gwyddom fod y bydysawd yn dal i ehangu. Ond y mae ein cysyniad hierarchaidd, gwrywaidd heb y benywaidd, digyfnewid, o Dduw wedi rhwystro llawer rhag gweld hyn.

Mae hanes yn dal i symud ymlaen â chreadigrwydd bythol newydd. Rhaid cyfaddef, wrth gwrs, fod tipyn o dynnu’n groes hefyd! Ystyriwch y ganrif ddiwethaf! Bu cynnydd aruthrol mewn ymwybyddiaeth, gwyddoniaeth, a thechnoleg, yn rhyfeddol er gwaethaf y rhyfeloedd arswydus ac anghyfiawnder ar lefel bersonol a chyfundrefnol. Fynnwn i ddim bychanu cymaint sy’n rhaid ei wneud i greu byd teg. Daeth bron yn amhosibl i bobl â phob mantais ganddynt i wadu bod pobl sydd ar yr ymylon o ran hil, rhywedd, tlodi ac anabledd yn dal i gael eu cau allan. Fel hyn yr ysgrifennodd Jurgen Moltmann:

‘O brofiad o’r Ysbryd daw cymuned newydd o gyfoethog a thlawd, o ddysgedig ac annysgedig i fodolaeth. Dydi’r Ysbryd ddim yn parchu gwahaniaethu cymdeithasol; mae’n rhoi terfyn arno. Bu i bob diwygiad yn hanes Cristnogaeth a yrrwyd gan yr Ysbryd sylwi ar yr elfennau chwyldroadol cymdeithasol hyn drwy brofiad o’r Ysbryd, a’u lledaenu. Daethant yn fygythiad i’r batriarchaeth, i eglwys y gwrywod a pherchnogion caethion.’ (The Source of Life. Fortress Press, 1997, 23)

Dydi’r Ysbryd byth yn rhoi’r gorau iddi.

Nod yr Ysgrythur yw datguddio gwaredigaeth hanes a’r holl gread, ac nid dim ond achubiaeth unigolion. Mae’r cyfamod dwyfol i bobl gyda’i gilydd, mewn “tŷ” ac yn y dyfodol. Dim ond cyfryngau ac offer yw unigolion fel Noa, Abraham, Sara, Moses, Dafydd ac Esther. Mae pob unigolyn yn rhan o lif gwaredigol hanes, bron ar ei waethaf/gwaethaf, wrth i YHWH ddangos ei drugaredd i Israel a’i disgynyddion am byth. (Gweler e.e. Genesis 13:15; Ecsodus 32:13)

Mae’r Ysbryd fel dyfais dychwelyd-adre ynom ni ac yn y greadigaeth i gyd hefyd. Er waetha’n holl anwybodaeth a’n camsyniadau y mae ym mhob peth yr urddas dwfn mewnol sy’n argyhoeddedig o’i werth ei hun. Mae’r dwyfol sy’n trigo ynom yn mynnu: “Yr wyf yr hyn yr wyf yn chwilio amdano!” Dyma’n siŵr oedd ystyr geiriau’r Iesu pan ddywed fod pob gwir weddi eisoes wedi sicrhau ateb (gweler Mathew 7:7–8 ac 1 Ioan 5:14–15).

Duw ynoch chi sy’n caru Duw; Duw ynoch chi sy’n adnabod Duw mewn mannau eraill. Duw ynoch chi sy’n sicrhau y bydd popeth yn iawn yn y diwedd ac yn dragwyddol. Dyma’r ysbrydolrwydd Trindodaidd sy’n dy gynnal di ar bob llaw. Dyma ystyr byw y tu mewn i’r llifeiriant Trindodaidd. Nawr, nid ‘maes o law’ nac yn y man.

Rwyt ti’n rhydd nawr, adre’nawr!

Addaswyd o waith Richard Rohr a Mike Morrell, The Divine Dance: The Trinity and Your Transformation (Whitaker House: 2016), 146–7, 150–151.