Newyddion mis Ionawr

Newyddion mis Ionawr

Cynhadledd Anaphora

O gofio mai Syria, Irac, Yemen, yr Aifft a gwledydd eraill y Dwyrain Canol sydd agosaf at leoliad y Nadolig cyntaf  a chan gofio fod rhai o Eglwysi’r Dwyrain heb ddathlu’r Nadolig tan Gŵyl yr Ystwyll) gweithred broffwydol oedd i nifer o ddiwinyddion o wahanol draddodiadau Cristnogol gyfarfod yng Nghanolfan Anaphora ger Cairo yn ystod mis Rhagfyr, ychydig ddyddiau cyn i 25 o addolwyr Coptaidd gael eu saethu’n farw yn Eglwys St. Marc, yn y ddinas. Thema’r  gynhadledd oedd ‘Ireneaus a dynoliaeth oleuedig’. Er yn swnio’n bwnc academaidd a dyrys, nod Canolfan Anaphora yw ‘cloddio yn ddigon dwfn nes darganfod cariad Crist’, ac mae hynny’n golygu darganfod ein hundod yng Nghrist.

anaphora

Canolfan Encil Anaphora ger Cairo

“Gogoniant Duw yw dynion/merched sy’n fwrlwm o fywyd. Mae person byw ac effro yn fynegiant o ogoniant Duw” meddai Ireneaus ar ddiwedd yr ail ganrif yn Lyon. Mae rhai wedi tynnu sylw at ddylanwad Ireneaus ar dystiolaeth Cristnogion Celtaidd cynnar. Mae’r angen i gloddio yn ddigon dwfn – mewn Ysgrythur a thraddodiad – yn alwad gyfoes a thyngedfennol, os yw Cristnogaeth i fod yn lais gobeithiol, nid yn unig yn y Dwyrain Canol ond drwy’r byd.

Colli Lionel Blue

lionelblue_1444111cDdydd Sul cyn y Nadolig bu farw’r Rabi Lionel Blue, a fu’n llais mor boblogaidd ar Thought for the Day (Radio 4) am ddegawdau lawer. Roedd yn 86 oed. Rhoddodd  Richard Harries, Cyn Esgob Rhydychen, deyrnged uchel iddo wrth sôn am ei gynhesrwydd, ei hiwmor, ei feddwl agored ac am y ddynoliaeth ynddo oedd yn medru cyfathrebu a chyfannu. Cyfeiriodd at y ffaith i’r ddau gynnal deialog yn ystod yr Adfent yn y 70au pan ddywedodd Lionel Blue ei fod bob amser, pan ddeuai’r Nadolig, yn hofran ar gyrion y ffydd Gristnogol. Mae ei gyfrol “My affair with Chritianity” (1998) yn dystiolaeth o hyn. Meddai, yn y bennod ‘Jesus who ?’: “…I began to see him in other people. He was Janusz Korczak who went with the Jewish orphans of the Warsaw ghetto into the camps and gas chambers. He was the image seen by Father Titus Brandsma in the Scheveningen Prison in 1942. He was Anne Frank. Later I began to see him in the unworthy as well as the worthy, and later still I began to see him in me… Then I no longer saw him…. it was like the Emmaus story in the Gospel. You don’t notice whom you meet in life. Only later you add two and two together and make a glorious five.”

Silence

Yn gynnar yn Ionawr fe ryddheir ffilm ddiweddaraf Martin Scorsese. Mae‘r ffilm wedi ei sylfaenu ar nofel enwog Shusaku Endo, “Silence” (1966) ac yn enghraifft arall o ddiddordeb mawr Scorsese yn y Jesiwitiaid.

Martin Scorsese

Mae’r ffilm yn sôn am ymdrech dau  offeiriad o Bortiwgal i chwilio am offeiriad oedd wedi mynd i Japan fel cenhadwr ond, yn wyneb erledigaeth, oedd wedi troi cefn ar ei gred. “Sut y gallaf  esbonio tawelwch Duw?” gofynnodd yr offeiriad, Ferreira, wrth weld Cristnogion yn cael eu herlid a’u poenydio i’r fath raddau.

Bu Scorsese ei hun, ar un adeg, yn cael ei dynnu i’r offeiriadaeth er na ddigwyddodd hynny, ond y mae cymaint o’i waith wedi bod yn ymwneud â ffydd ac amheuaeth.

Mae rhai wedi cyfeirio at ei waith fel ‘sinema ddefosiynol’.

Theos

Mae Theos  – sy’n cael ei ddisgrifio fel ‘think tank’ – yn ddeg oed, ac ar Ragfyr 16eg cyhoeddodd adroddiad  “Doing Good : A future for Christianity in the 21st Century”  i ddathlu’r pen-blwydd. theos_logoPrif ganlyniad yr adroddiad (tra’n cydnabod y dirywiad ystadegol eglwysig ym Mhrydain o 300,000 yn llai yn addoli ym Mhrydain nag yn 2006, a gostyngiad o 72% i 59% sy’n honni bod yn Gristnogion) yw bod aelodau’r eglwysi’n gwneud llawer iawn mwy, er yn gostwng o ran niferoedd, nag unrhyw fudiad arall o safbwynt gwasanaeth yn y gymuned ac i elusennau. Mae dylanwad Cristnogol a/neu eglwysig y tu ôl i fwy na hanner elusennau Prydain, ac mae’r ystadegau’n dangos fod o leiaf 1.4 miliwn o wirfoddolwyr eglwysig o fewn elusennau o bob math. Nid oes gan Gristnogion – nac unrhyw grefydd na mudiad dyngarol – fonopoli ar wneud daioni, wrth gwrs, ond mae Theos yn pwysleisio’r angen am i’r eglwysi wneud ‘litwrgi/addoli cymdeithasol’ yn ystyrlon a chanolog. Cyhoeddwyd ar adroddiad ar Ragfyr 16eg.